Kuşlar Tüylerini Nasıl Kullanır?

Tüyler, kuşları bir hayvan olarak eşsiz kılar. Kuşların tüylerini nasıl kullandığı da eşsiz olabilir. Kuşların tüyleri kullandığı yolları düşündüğünüzde muhtemelen yarım veya bir düzine fikir bulabilirsiniz. Emin olun ki birkaç tüy işlevini gözden kaçıracaksınız. Hadi, kuşların tüylerini kullanabileceği 23 yöntemi inceleyelim.

Uçma

Uçuş tüyleri, kuşların kanatlarında bulunan oldukça güçlü ve katı tüylerdir.

Sıcak Tutma

Yumuşak alt tüylerle birlikte yarı tüyler, kuşu sıcak tutmaya yardımcı olmak için kuşun vücuduna yakın olan hava boşluklarını kapatırlar. Vücut ısını ne kadar korudukları tüylerin daha fazla veya az hava tutacak şekilde düzenlenmesiyle ayarlanabilir. Eğer soğukta tüylerini kabartmış kuşlar görürseniz, bu durum onların vücut ısını hapsetmek ve sıcak kalmak için fazladan hava ekleme yöntemidir.

Vücut Sıcaklığını Kontrol Etme

Vücut ısısını sabit tutmak için kuşlar, başlarını ve ayaklarını havaya veya serinlemek için suya bırakabilirler ya da sıcak tutmak için tüylerine sokabilirler.

Rüzgar, Nem ve Güneşten Korunma

Sağlam ve çıkıntılı yüzey tüyleri kuşları rüzgardan korur. Yapıldıkları sert malzeme olan beta-keratin, suya ve aşınmaya karşı dayanıklıdır. Ayrıca koyu renkli tüylerde güneşten koruma sağlayabilirler. Tüyler ayrıca yağmurda, suyu uzak tutarak kuşların kuru kalmasını sağlamaya çalışırlar. Yağlı veya mumlu olabilen birbirine kenetli tüy kılları ve özel kaplaması, suyun akması için bir kalkan oluşturur.

Yüzme ve Dalma

Bazı kuşlar suda yüzmek için kanatlarını yarı yayılmış uçuş hareketinde kullanırlar. Penguenler kanatlarını, onları mükemmel yüzücüler yapan sert, düz paletler haline geliştirmişlerdir.

Su Üstünde Durma

Ördek gibi su kuşları, yumuşak alt tüylerinde hapsolmuş havayı kullanarak, su üzerinde durabilir ayrıca soğuk suya karşı koruma da sağlayabilirler.

Karda Yürüme

Karda yürüme, sıra dışı tüy kullanım alanlarından birisidir. Karla kaplı bölgelerde yaşayan tavuk benzeri kuşlar olan keklikler, kışın kar ayakkabısı gibi ayak büyüklüğünü artıran tüy kaplı ayaklara sahiptirler. Bu şekilde, kekliklerin kara batması önlenir.

Kar Kızağı Yapma

Kayabiliyorsak veya penguenler gibi kar kızağımız varsa niçin yürüyelim? Antarktika kuşları, karınlarındaki yumuşak tüylerin üstüne çöküp, ayaklarını ve palet tarzındaki kanatlarını, karda ve buzda kar kızağı gibi hareket etmek için kullanırlar.

Destekleme

Uçmadıkları zaman birçok kuş, kuyruk tüylerini yerde ya da ağaçların kenarlarına tırmanırken ağaçkakanlarda görüldüğü gibi destek amaçlı kullanır.

Hissetme

Tüylerin sinirleri yoktur fakat tüyün kuşa bağlandığı bölgedeki sinirleri uyarırlar. Kuşlar, bu sinirlerin uyarılmasına bağlı olarak tüylerinin pozisyon ve duruşunu ayarlayabilirler.

İşitme

Özellikle baykuşlar gibi bazı yırtıcı hayvanlar, sesleri toplamak ve kulaklarına iletmek için iki çanak (yüz diskleri) gibi düzenlenmiş olan yüz tüylerine sahiptir. Böylece karanlıkta avlarını tam olarak tespit edebilirler (parabolik yansıtıcı).

Ses Çıkarma

Kuşların seslerini, şarkı veya çağrı olarak düşünürüz fakat onlar tüylerini bazı kuşlarda olduğu gibi uğultu, davul çalma ve ıslık sesi gibi farklı sesler çıkarmada kullanırlar.

Sesleri kısma (Susturma)

Baykuşlar gibi geceleri avlanan kuşlar, avlarına yaklaşırken seslerini kısmak için kanatlarını kullanabilirler. Baykuşları, bir hayalet avcı savaş uçağı olarak düşünebilirsiniz.

Toplayıcılık (Yiyecek Arama)

Balıkçıllar gibi göller ve akarsulardaki sularda balık avlayan bazı kuşlar, bazen tüylerini başlarının üstünde bir şemsiye oluşturmak için kullanırlar. Bu durum kuşların, sudaki balıkları görmelerini kolaylaştırır.

Düzenli Yiyecek Tedarik Etmeye Yardımcı Olma

Sinekkuşları tatlı bitki özü toplarken kafalarının etrafındaki tüyler çiçeklerden polen toplar, böylece sinekkuşları çiçeklerin tozlaşmasına yardımcı olurlar. Sinekkuşları daha fazla nektar aramaya devam ettikçe, polen daha sonra başka çiçeklere de aktarılır.

Yemek Yeme

Rictal adı verilen özel uzun tüy kılları, bazı böcek yiyen kuşların ağızlarının çevresinde bulunur. Bunlar havadaki böceği yakalamak için bir huni gibi hareket edebilir ya da böcek yakalarken kuşların gözlerini koruyabilirler. Diğer kuşlar, meyve seçmek için ağız kenarlarındaki tüyleri kullanırlar.

Temiz Tutma

Balıkçıllar gibi bazı kuşlar, toz yumuşak alt tüyleri olarak da bilinen gagaları ile ezip, ayakları ile normal tüylerine sürdükleri ve onları uygun durumda tutan küçük tüylere sahiptirler. Bu toz yumuşak alt tüyleri, maytlar gibi tüy parazitlerinin kontrol edilmesinde de yardımcı olabilirler.

Sindirime Yardımcı Olma

Bazı balık yiyen kuşlar, sindirim alanlarını doldurmak için kendi tüylerini de yerler. Bu durum kuşun, keskin balık kılçıklarından korunmasına yardımcı olur.

Yuva İnşa Etme

Birçok kuş (özellikle su kuşları) yuvalarını kuş tüyleriyle doldururlar. Bu, yumurtalarını sıcak tutmaya yardımcı olur ve aynı zamanda yumuşak bir dolgu sağlar. Muhabbet kuşları gibi bazı kuşlar, aslında alt ve arka kısımlarındaki tüylerini otları ve yaprakların yuvalarına taşımak için kullanırlar.

Su Taşıma

Yumurta ve yavru yetiştirirken birçok yetişkin kuş, yuvalarına dönmeden önce göbek tüylerini ıslatırlar. Daha sonra bu suyu, yumurtalarını kurumaktan korumak ve yavrularının içmesi için kullanabilirler. Çölde yaşayan bazı kuşlar (çöl kekliği gibi), su tutmada çok iyi olan özel göbek tüylerine sahiptirler. Bu adaptasyon kuşların su birikintileri yakınında fazla sayıda bulunan yırtıcılardan kaçınmak için, yuvalarını su birikintilerinden daha uzağa yuvalarını kurmalarına izin verir.

Yırtıcılardan Kaçma

Kuşlar saldırıya uğradıklarında veya korktuklarında kuyruk tüylerinin bir kısmını düşürebilirler. Buna korkuyla tüy değiştirme denir. Bu bazen kuşun kaçmasına yardım eder, saldırganı sadece bir ağız veya ayak dolusu tüylerle bırakır.

Görsel Sinyal Gönderme

Tüy renk ve desenleri, eşlere ve rakiplere sinyal göndermek için kullanılır. Bu muhtemelen tüylerin en büyük ve en çok kullanılan işlevidir.

Kamufle Etme

Bazen parlak renkler iyi değildir. Yırtıcı hayvanlar tarafından görünmekten kaçınmak için birçok kuş, ölü yapraklara ya da içinde bulundukları çevrenin diğer kısımlarına benzeyen tüylere sahiptirler. Böylece yırtıcı hayvanlar onları göremezler. Bazı yırtıcılar da doğayla uyum sağlamayı severler böylelikle avları yakınlarına gelebilir ve kolayca avını yakalarlar.

---

Kaynakça: Stettenheim, Peter. What Feathers Do. Birder's World. June 2006: 25-34.